Geluksgevoel goed te voorspellen met data uit vragenlijsten en leefomgeving

Persoonlijkheid, optimisme, een goede gezondheid, gebrek aan eenzaamheid en goede sociale relaties zijn zeer voorspellend voor de mate waarin iemand zich gelukkig voelt. Ook spelen eigenschappen van de buurt waarin men woont een rol bij geluksgevoel. Dit suggereert nieuw onderzoek op basis van gegevens van het Nederlands Tweelingen Register.

De resultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Mental Health. Op basis van gegevens uit vragenlijsten bleek geluksgevoel goed te voorspellen. Met name persoonlijkheid, optimisme, gezondheid, weinig eenzaamheid en goede sociale relaties bleken van belang. Wat ook belangrijk bleek voor geluksgevoel als volwassene is hoe gelukkig we zijn als kind en tiener: over het algemeen is het geluksgevoel van mensen redelijk stabiel tijdens hun leven. Zelfs eigenschappen rond het derde levensjaar bleken van invloed op geluksgevoelens die men als volwassene ervaart.

Unieke combinatie van gegevens

Uniek aan deze studie is dat dankzij vragenlijstgegevens van deelnemers aan het Nederlands Tweelingen Register informatie van kind tot aan volwassene – verzameld over de afgelopen drie decennia – beschikbaar was. Voor dit onderzoek werden de vragenlijsten van het zogeheten Young NTR rond het derde, vijfde, zevende, tiende, twaalfde, veertiende en zestiende levensjaar gebruikt, naast drie vragenlijsten bij volwassen. Bovendien werd er gebruik gemaakt van gegevens over de buurt waar deelnemers woonden ten tijde van de vragenlijstafnames. Dit laatste werd bereikt door de postcodes van de deelnemers te koppelen aan buurtgegevens van de Geoscience and hEalth Cohort COnsortium (GECCO). GECCO is opgericht in 2018 met als doel om objectieve gegevens over de leefomgeving (bijvoorbeeld over luchtvervuiling, afstand tot voorzieningen, bevolkings- en woningsamenstelling van de buurt) toegankelijker te maken voor onderzoekers. Uiteindelijk hadden de onderzoekers de beschikking over meer dan 2500 gemeten variabelen. Voorheen was het niet mogelijk om zulke grote aantallen gegevens te gebruiken om voorspellingen te doen, maar de onderzoekers hebben gebruik gemaakt van moderne machine learning modellen die hier wel mee om kunnen gaan.

Hoewel eerder onderzoek liet zien dat geluksgevoel erfelijk is, bleken de gemeten genetische varianten niet voorspellend voor het geluksgevoel van mensen. Dit kan komen door het feit dat de onderzoekers alleen gebruik maakten van veelvoorkomende DNA-varianten. Hierdoor kunnen we belangrijke informatie missen uit minder voorkomende DNA-varianten of hoe deze tot expressie komen in de hersenen. 

Woningkenmerken van de buurt zijn belangrijk

Hoewel de buurtkarakteristieken op postcodeniveau minder belangrijk waren dan de vragenlijstgegevens, bleken deze wel degelijk van belang voor ons geluksgevoel. “Toen in detail werd gekeken welke specifieke factoren dat zijn, viel één ding duidelijk op: met name de woningkenmerken van de buurt spelen een rol. Zo bleken bijvoorbeeld het aantal nieuwgebouwde sociale huurhuizen en aantal verkochte woningen in een jaar belangrijk”, zegt hoofdonderzoeker Dirk Pelt, universitair docent bij de afdeling Biologische Psychologie. “Dit gold voor de huidige buurt, maar ook voor de buurt waarin men is opgegroeid. Zeker in het licht van de huidige woningcrisis in Nederland is dit een belangrijke bevinding.”

Volgens de onderzoekers heeft de studie belangrijke implicaties voor de bevordering van het geluk en welbevinden van mensen. Meike Bartels, hoogleraar genetica en welbevinden: “Dit onderzoek reflecteert de enorme kracht van grote langlopende studies. Dergelijke gegevens, zoals bijvoorbeeld verzameld bij het Nederlands Tweelingen Register, biedt de mogelijkheid om goede voorspellingen te kunnen doen. Het regelmatig monitoren van hoe mensen zich voelen en wat er zich afspeelt in hun leven is dus belangrijk.” Verder suggereren de resultaten dat het belang van de woningkernmerken op buurtniveau meer aandacht verdient bij de bevordering van het welbevinden van mensen.