Ierse tweelingen

We kennen het onderscheid tussen eeneiige en twee-eiige tweelingen, maar wat zijn dan Ierse tweelingen? Ierse tweelingen zijn helemaal geen tweelingen: het zijn kinderen die binnen twaalf maanden van elkaar geboren zijn. Het zijn dus gewone broers en zussen. De term - in het Engels Irish Twins - is ontstaan in de tweede helft van de negentiende eeuw in de Verenigde Staten. In deze periode emigreerden veel Ieren naar de VS als gevolg van de Ierse hongersnood van 1845- 1850, die werd veroorzaakt door een aardappelziekte. 

De geëmigreerde Ieren vielen op doordat ze relatief veel kinderen kregen en zodoende grote gezinnen stichtten. Dit was mede toe te schrijven aan de invloed van de Rooms Katholieke kerk die het gebruik van anticonceptiemethoden afkeurde en veel kinderen krijgen juist aanmoedigde. Maar ook kindersterfte speelde een rol: men kreeg veel kinderen omdat de kindersterfte hoog was. Waar zuigelingensterfte tegenwoordig 3,2 per 1000 zuigelingen bedraagt (Nederland anno 2023), was dit ongeveer 400 op de 1000 (kinderen jonger dan vijf jaar) in de VS rond 1850. Mede door de kindersterfte was het gemiddeld aantal kinderen per gezin in de VS rond 1850 sowieso aanzienlijk hoger dan nu: er waren 5 à 6 kinderen per gezin. 

De term “Irish Twins” had oorspronkelijk een negatieve bijklank, maar de term wordt tegenwoordig veelal op een vriendelijke en grappige manier gebezigd. Door de sterk afgenomen invloed van de kerk, maar ook door de zeer sterke daling in kindersterfte, is het aantal Ierse tweelingen (feitelijk dus kinderen uit één gezin die snel na elkaar geboren zijn) afgenomen. Naast de term Ierse tweeling komt ook de uitdrukking Ierse drieling voor (“Irish Triplets”). Deze term wordt gebruikt voor drie kinderen die binnen drie jaar geboren zijn. Een andere benaming voor Ierse tweelingen is katholieke tweelingen (“Catholic Twins”), hetgeen niet verbazingwekkend is.