Mooie wetenschapsfilms, gemaakt door Veronika Odintsova - met een bekende voetbalmoeder en bekende oud-voetballers!

De volgende vraag werd ons gesteld door Gitta de Boer, moeder van ex-topvoetballers Frank en Ronald de Boer: “Hoe kan het dat mijn zonen zo op elkaar leken toen ze kinderen waren en nu zo verschillend zijn geworden?” (te zien in de video rond 1:24). Opvallende verschillen zijn inderdaad dat verdediger Frank rechtshandig en -benig is en zijn eeneiige tweelingbroer en middenvelder Ronald linkshandig en -benig.

Voor haar promotieonderzoek in 2022 bestudeerde Veronika Odintsova de ontwikkeling van pasgeboren tweelingen tijdens hun eerste levensjaren. Deze periode is van groot belang voor de verdere groei en ontwikkeling tot aan de volwassenheid toe. Veronika keek naar de bekende Apgarscores die door de verloskundige of gynaecoloog aan pasgeboren baby’s worden gegeven om aan te geven hoe gezond ze ter wereld gekomen zijn. Veronika onderzocht ook de ontwikkeling van links- of rechtshandigheid. Deze eigenschappen blijken maar voor een klein deel door erfelijkheid te worden beïnvloed. Het verloop van de zwangerschap en zeker ook toeval spelen een belangrijke rol. Daarom ging Veronika op zoek naar andere biologische mechanismen dan erfelijke aanleg. Een van die mechanismen is de epigenetica, het regelen of aan- en uitschakelen van genen. Epigenetische processen kunnen worden beïnvloed door prenatale factoren, gedrag van de moeder tijdens de zwangerschap zoals voedingspatronen of wel of niet roken, en na de geboorte door bijvoorbeeld wel of niet borstvoeding te krijgen als kind. Epigenetica kan er bij eeneiige tweelingen voor zorgen dat hun DNA anders gebruikt wordt waardoor ze zich verschillend ontwikkelen, ook al hebben ze precies dezelfde erfelijke aanleg. “It is like a piece of piano music that can be played differently with the same number of keys”, aldus Veronika (het is als piano muziek: een muziek stuk kan met exact dezelfde toetsen toch op verschillende manieren gespeeld worden - hard, zacht, langzaam, snel). Om terug te komen op de vraag van mevrouw de Boer: epigenetica, toeval, en verschillende omgevingsinvloeden zijn dus allemaal mogelijke verklaringen zijn voor de verschillen tussen eeneiige tweelingen.

Om haar onderzoek aan het brede publiek uit te leggen heeft Veronika een aantal korte videoclips gemaakt met onder andere een pianotalent, Gitta de Boer en de broers Van de Kerkhof waar ze verschillende prijzen voor heeft gewonnen van Nederlandse organisaties voor gezondheidsonderzoek.

Bekijk de video's op Youtube:

Video “Twins. The meaning of resemblances and differences for Public Health” (Amsterdam Public Health First Prize in Vlogging Competition)

Video “Epigenetics signature of monozygotic twinning” (Nature Award Competition “Science in Shorts”)

Video “Mystery of Identical Twins” (with support of Amsterdam Reproduction and Development”

Photo Gitta de Boer by Veronika Odintsova
Photo of Ronald and Frank de Boer from the family archive (by permission of Gitta de Boer)